Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος

τοῦ π. Χριστοδούλου Μπίθα

Βλέπουμε στίς πόλεις, στά χωριά, στήν ἐπαρχία, τά τελευταῖα χρόνια νά πηγαινοέρχονται οἱ ἄνθρωποι στήν Ἐκκλησία, νά ἀνταλλάσσουν εὐχές, νά παίρνουν τό σταφύλι, νά πηγαίνουν σπίτια τους καί νά ᾽ναι σάν νά εἶναι αὐτή ἡ γιορτή μία ἁπλῶς ἀγροτικοῦ περιεχομένου, ὅπου τό κέντρο μπορεῖ νά εἶναι τό σταφύλι. Γιατί ἐάν ρωτήσουμε ἕναν μέσο πιστό τί σημαίνει ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος γιά τή ζωή του, θά πεῖ «τίποτα, εἶναι μία γιορτή γιά τόν Χριστό». Σέ αὐτή τήν ἀντίληψη ὑπάρχουν δύο στρεβλές παραδόσεις. Ἡ μία ἀφορᾶ πανάρχαιες γιορτές πού προέρχονται ἀπό τόν εἰδωλολατρικό βίο καί οἱ ὁποῖες ὑπῆρχαν καί ὑπάρχουν σέ ὅλους τούς λαούς, σύμφωνα μέ τούς ὁποίους κατά τήν ἀρχή τοῦ θέρους, τῆς σπορᾶς, κατά τήν ἐποχή τῆς συγκομιδῆς συνηθιζόταν ἀκόμα καί στήν ἐποχή πρό Χριστοῦ νά γίνονται διάφορες γιορτές, ἀκριβῶς γιά νά ἐξευμενίσουν τή φύση, τούς θεούς, ὅπως τό ἀντιλαμβανόταν ὁ καθένας, οὕτως ὥστε ὅλα νά πάνε καλά στήν ἀγροτική παραγωγή, ἀπό τήν ὁποία ἐξαρτιόταν ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων. Τό ἴδιο συμβαίνει καί στήν ἑβραϊκή παράδοση καί σέ ἄλλους πολιτισμούς. Καθώς διαμορφώνεται ἡ χριστιανική λατρεία βλέπουμε κατ᾽ ἀρχάς ὅλα τά γεννήματα, ὅλα τά προϊόντα πού παράγει ὁ ἄνθρωπος, τό λάδι, τά αὐγά, τό ὁτιδήποτε μπορεῖ νά παράγει, νά συνηθίζουν νά παίρνουν τήν εὐχή τῆς Ἐκκλησίας, γιατί ὁ ἄθρωπος εἶχε τήν ἀντίληψη ὅτι τίποτε δέν μπορεῖ νά γίνει χωρίς τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. 

Ὅλα ξεκινοῦν ἀπό μία εὐλογία ὅπως καί ὁ γάμος, ὅπως ἕνας ἀρραβῶνας, ὅπως ἡ βάπτιση, ἀπό μία εὐλογία δηλαδή ἀπό τήν κοινή εὐχή τῶν ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου παρακαλοῦμε τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νά ἔρθει νά μᾶς βοηθήσει οὕτως ὥστε τά πράγματα στή ζωή νά πάνε καλά. Ὄχι ἔτσι μαγικά, ἐπειδή ὁ Θεός θά παρέμβει μέ ἕνα τρόπο μαγικό, ἀλλά μέσα ἀπό τή δική μας τή ζωή, μέσα ἀπό τή δική μας ἀλλαγή. Τό νά εὐλογήσουμε γιά παράδειγμα τά σταφύλια δέν σημαίνει ὅτι μετά δέν θά γίνει μία καταιγίδα νά τά καταστρέψει. Ἄν ἦταν γι᾽ αὐτό νά εὐχόμαστε τότε θά τά βάζαμε μέ τόν Θεό, ὅπως θά ἔκαναν πολλοί ἄνθρωποι, καί θά λέγαμε μᾶς κοροϊδεύει. Εὐχόμαστε γιά ἐμᾶς οὕτως ὥστε μέσα ἀπό τήν ἀλλαγή τῆς δικῆς μας ζωῆς νά μπορέσει ἡ ἀντίληψή μας γιά τήν ὕλη, γιά τήν τροφή, γιά τά πράγματα τοῦ κόσμου νά ἀλλάξει. Δέν φέρνω λοιπόν τό σταφύλι γιατί αὐτό εἶναι ἕνα κεντρικό γεγονός ἀλλά γιατί ἐνσωματώνεται μία συνήθεια καί προχριστιανική καί χριστιανική, σέ μία μεγάλη γιορτή πού συμβαίνει νά εἶναι στό κέντρο τοῦ καλοκαιριοῦ. Ὅπως τό σημαντικό σέ αὐτή τή γιορτή, αὐτό πού πολλοί ἀπό ἐμᾶς ἔχουμε ξεχάσει, εἶναι ἀκριβῶς αὐτή ἡ δυνατότητα πού προαναφέραμε καί γιά τήν ὁποία εὐχόμαστε ὅλοι. Νά μεταμορφωθεῖ ὁ ἄνθρωπος!

Βλέπετε, οἱ μαθητές τοῦ Κυρίου κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη στό ὅρος, εἶχαν τή μεγάλη εὐλογία νά δοῦν ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ τόν Χριστό, νά Τόν δοῦν στή θεότητά Του. Καί ἀπό τότε αὐτό πού παραδίδει ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὅτι ἐκεῖνο πού σημαίνει πάνω ἀπό ὅλα αὐτή ἡ γιορτή, πέρα ἀπό τήν ἱστορική πληροφορία πού μᾶς ἔρχεται μέσω τῶν μαθητῶν, δηλαδή, μία ἀκόμα πληροφορία ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὄντως Θεός καί Υἱός τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου νά βλέπει τόν Θεό, ὄχι ἁπλῶς νά Τόν φαντάζεται, νά Τόν σκέπτεται ὀρθολογικά ἤ νά Τόν προσεγγίζει συναισθηματικά, ἀλλά νά Τόν βλέπει μέ ἕναν ἄλλο τρόπο, διά τῆς θεοπτίας. Γιά τούς περισσότερους ἀπό ἐμᾶς αὐτό εἶναι ἕνα ὅραμα ξεχασμένο, μαζί μέ τόσα ἄλλα πού ξεχάσαμε κατά τή διάρκεια τῶν αἰώνων καί πάνω ἀπό ὅλα τήν ἔννοια τῆς μετανοίας, τή δυνατότητα δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου νά ἀλλάζει καί νά ἀλλοιώνεται καθώς περνάει ὁ καιρός. Πολλοί ἀπό ἐμᾶς καί κληρικοί ἀκόμη ἔχουμε μείνει στόν τύπο τῶν ἑορτῶν. Πήγαμε στή Μεταμόρφωση, πήραμε καί σταφύλια καί φύγαμε! Αὐτό ὅμως δέν ἔχει σχέση μέ τή χριστιανική πίστη, μποροῦμε νά τό βροῦμε ὁπουδήποτε. Ὅλος αὐτός ὁ ξεπεσμός πού διαπιστώνουμε νά ὑπάρχει σέ μεγάλο μέρος τοῦ λαοῦ, ὄχι βέβαια τώρα, ἀλλά ὅλον τόν αἰώνα πού πέρασε, εἶναι καί ἀποτέλεσμα τοῦ ξεπεσμοῦ πού ὑπάρχει στή χώρα μας. Γιατί ἐάν τό ποίμνιο τοῦ Κυρίου μετατραπεῖ σέ ἕνα ποίμνιο τοῦ τύπου τότε δέν ἔχει τή δυνατότητα νά μετασχηματίσει τίποτα. Περιορίζεται μόνο σέ ἠθικές προτροπές καί παραγγέλματα τά ὁποῖα ὅμως μποροῦν νά δώσουν καί ἄλλες ὁμολογίες καί ἄλλες αἱρέσεις, ἀκόμα καί ἄλλες θρησκεῖες. Τό νά πεῖ κάποιος, γιά παράδειγμα, «νά εἶσαι ἠθικός καί νά μήν κάνεις κακές πράξεις», μπορεῖ νά τό πεῖ καί ἕνας μουσουλμάνος. Τό νά ζητάμε ὅμως μέσα ἀπό τή ζωντανή μας πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό τή μεταμόρφωση τῆς δικῆς μας ζωῆς, ἔτσι ὅπως τήν ὅρισε ὁ λόγος τοῦ Κυρίου καί περιγράφεται ἀπό τό Εὐαγγέλιο, τούς Ἀποστόλους καί τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, μπορεῖ νά τό κάνει μόνο κάποιος κατά τή χριστιανική πίστη.

Ἄς προβληματιζόμαστε, λοιπόν, κάθε φορά πού συμμετέχουμε μέ χαρά σέ μία μεγάλη γιορτή, ὅτι δέν εἶναι τύπος, ἀλλά οὐσία. Καί τήν οὐσία δέν τή βρίσκεις μόνο μέ τή σωματική σου παραμονή παίρνοντας ἕνα σταφύλι, ἕνα αὐγό, ἕναν ἄρτο, ἀλλά τήν οὐσία τή βρίσκεις καταθέτοντας τήν ψυχή σου στά πόδια τοῦ Κυρίου, ἀγωνιώντας ἄν πηγαίνεις καλά, ἄν συμμετέχεις στή συλλογική ἁμαρτία πού ὑπάρχει γύρω, ἄν μετανοεῖς γιά τή δική σου, ἄν γίνεσαι πράγματι τό ἅλας τῆς γῆς, ἄν οἱ εὐλογίες πού παίρνεις ἀπό τήν Ἐκκλησία μετασχηματίζονται σέ φῶς πού ἔρχεται καί στούς ἄλλους τούς ἀνθρώπους, ἤ ἁπλῶς μένεις ἕνας ἄνθρωπος πού πάει καί ἔρχεται καί οἱ ἄλλοι λένε γι᾽ αὐτόν «τούς εἴδαμε κι αὐτούς πού κάνουν τούς σταυρούς καί πάνε στήν Ἐκκλησία, γιατί νά ἀλλάξουμε ἐμεῖς»;

Ἡ εὐχή, συνεπῶς, μία τέτοια ἡμέρα, εἶναι τό μήνυμα αὐτό πού ἔστειλε σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, νά τό πάρουμε στήν καρδιά μας, νά τό φυλάξουμε σάν ἕναν πολύτιμο θησαυρό καί φεύγοντας ἀπό ἐδῶ νά ἀναρωτηθοῦμε: Ἐμεῖς πόσο συμμετέχουμε σέ ὅλον αὐτό τόν δρόμο, ἐμεῖς πόσο πιστεύουμε σέ αὐτή τή Μεταμόρφωση, ὄχι ὅτι ἔγινε κάποτε μπροστά στά μάτια τῶν μαθητῶν, ἀλλά ὅτι μπορεῖ νά γίνει καί μπροστά στά δικά μας μάτια. Πόσο πνιγήκαμε ἀπό τίς μέριμνες, ἤ τίς ἰδέες τοῦ κόσμου τούτου καί ἀφήσαμε τό Εὐαγγέλιο στήν ἄκρη γιά κάποια ὥρα ἀνάγκης, σάν ἕνα κουτί πρώτων βοηθειῶν πού θά τό θυμηθοῦμε ὅταν ἔρθει ἡ ἀρρώστια καί ὁ θάνατος; Ἀλλά τότε ἴσως εἶναι ἀργά, γιατί τότε δέν θά ἔχουμε ἀποθέματα δυνάμεων. Ὁ Θεός θέλει, ἐμεῖς τίς περισσότερες φορές δέν θέλουμε νά Τόν βάλουμε στή ζωή μας.

Νά εὐχηθοῦμε, λοιπόν, ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου νά μᾶς προτρέψει σέ ἕναν ἄλλο τρόπο ζωῆς, διαφορετικό, καί νά ἐπιζητήσουμε κι ἐμεῖς νά βροῦμε αὐτή τή μεταμόρφωση νά γίνεται στή δική μας τή ζωή. Ἀμήν!